Onderweg naar de 4e dan Aikido

‘STRETCHEN VAN DE COMFORTZONE’

Zondag 11 december 2022, 12.15 uur. Het is zover; ik mag samen met mijn ukes, Wian, Jurjen en Robert de mat op voor mijn 4e dan examen. Het is het laatste examen van deze zondag in Wijk bij Duurstede. Er zijn daarom nog veel mensen aanwezig die naar mijn examen blijven kijken. Daarnaast zijn een aantal mensen speciaal voor mijn examen gekomen. Ik voel hun aanwezigheid. Mijn telefoon op een statief gezet om alles te filmen. Ik tril als ik de opnameknop wil intoetsen. We leggen onze wapens klaar.

Wian en ik groeten de examencommissie. Het is begonnen. Ik heb er lang en hard voor getraind en ben erop gebrand dat het goed gaat. Nu moet het gebeuren. Mijn hartslag en ademhaling verraden dat ik knap nerveus ben. Dat is ok, zolang het mijn prestatie tijdens het examen maar niet teveel hindert. Een 4e dan examen is een examen op technisch gevorderd niveau en het controleren van de eigen nervositeit is iets wat daar bij hoort. Moet dat alleen nog wel even lukken…

Focus

Al een aantal weken was ik alleen nog maar gericht op mijn examen… en gespannen. Dat werd direct voelbaar vanaf het moment dat ik groen licht kreeg van mijn leraar, Chris de Jongh sensei, om me aan te melden voor het examen. En dat gevoel kreeg ik niet meer uitgeschakeld. Een algeheel gevoel van onrust kroop door mijn hoofd en lijf. Een soort hyperfocus. Ik had er zin in, maar zag er ook tegenop. Ik herkende het ook van eerdere examenmomenten. Het wordt vooral veroorzaakt door het gevoel dat ik bekeken en beoordeeld ga worden. En ook door een wat overmatig kritisch zelfbeeld… Bij mijn 1e dan examen in 2007 was het zelfs zo ongemakkelijk geweest, dat mijn zenuwen een haast negatieve impact hadden op mijn examen. Ik was toen wel geslaagd maar met ‘hakken over de sloot’ en ik was toen zelf ook niet heel tevreden. Dat wilde ik beter beheersen bij mijn 2e dan examen in 2010. En dat lukte goed. En bij mijn 3e dan examen in 2015 kon ik er weer wat beter mee dealen. Dat moest nu natuurlijk weer.

In mijn dagelijks werk en als ik les geef in mijn eigen dojo heb ik er geen moeite mee om voor groepen te staan en bekeken te worden. Maar dit voelt toch anders. Ik ga iets heel persoonlijks laten zien, waar ik lang en hard voor getraind heb. En hoe ik het er ook vanaf zal brengen, dit is het beste dat ik op dat moment en in die omstandigheden te bieden heb. Zou het goed genoeg zijn? Die gedachte moest ik loslaten, maar dat speelde toch een rol.

BJJ examen

Precies een week eerder, op zondag 4 december 2022, deed ik ook examen bij Braziliaans Jiu Jitsu (BJJ). Dit was het ‘paarse streep examen’. Een pittig technisch examen tussen de blauwe en paarse band, met een breed curriculum aan technieken en applicaties, waar ik ook lang en hard voor heb moeten trainen. Spannend op een hele andere manier. Het grote verschil is dat dit BJJ examen wordt afgenomen zonder toeschouwers. Alleen de kandidaten en de leraar die het examen afneemt en beoordeelt zijn met elkaar op de mat. Daar zit voor mij een verschil in spanningsbeleving. Ik had er goed voor getraind en gelukkig was het ook goed genoeg en waren we allemaal geslaagd. Voor mij was dit een belangrijke eerste ‘examen horde’ die ik moest nemen. Geslaagd en vooral ook opgelucht.

Voorbereiding

In de periode voor mijn 4e dan examen had ik meermaals het hele examenprogramma intensief door getraind met Wian, die ik als eerste uke had gevraagd. Wian en ik waren daardoor steeds beter op elkaar afgestemd. Deze aanpak gaf mij een maximaal gevoel van controle over die examenspanning. Door intensief door te trainen tot het punt dat er enige routine ontstond, wist ik dat ik ook onder druk en stress waarschijnlijk ook de juiste dingen zou blijven doen. En zo’n goede uke met een haast onbeperkte longinhoud helpt ook zeer mee!

Proefexamen

Wian had mij tijdens het trainen ook veel waardevolle input en feedback gegeven, waarmee het geheel stukje bij beetje steeds beter in elkaar viel. Een leerzame en leuke tijd, waar ik heel dankbaar voor ben. Zeker nu ik er op terug kijk, want op dat moment was het vooral hard werken. Op enig moment vroeg ik aan Chris de Jongh sensei om een proefexamen af te nemen. Dat deed hij. Wat zal ik zeggen… zoals dat gaat bij generale repetities, ging het op een aantal punten niet zoals ik had gehoopt. Een week voor het examen… Chris gaf hele heldere feedback en ik wilde uiteraard het liefst alle feedback verwerken en ‘meenemen’ naar het examen.

De uitdaging zat vooral op het mentale deel; Het 4e dan examen kent een groot aantal vrije opdrachten – jiju waza- , waarbij uke een aanval plaatst en ik vrij ben om daar iedere Aikido techniek op toe te passen. Zodra ik in die vrije opdrachten teveel begon na te denken, werd het rommelig. Het werd dan zichtbaar dat ik teveel nadacht in plaats van vrij te bewegen en me te richten op het controleren van en afstemmen op mijn uke. Uitschakelen dus die hersenspinsels en erop vertrouwen dat de juiste bewegingen en technieken tevoorschijn komen. Niet denken, maar handelen en voelen.

Terug naar het examen

Het examen was begonnen. Shomenuchi ikkyo was de eerste opdracht. Een fijne techniek om mee te starten. We waren los. De aanwezigheid van toeschouwers verdween naar de achtergrond. Ik wilde temporiseren en het examen rustig opbouwen. Niet meteen volle bak. Dat deed ik bijvoorbeeld door de eindcontroles (klemmen) wat langer vast te houden dan anders. Mijn uke kon dan meteen een extra hap lucht nemen en het kwam de algehele presentatie van mijn examen ten goede. Nerveus was ik nog wel, maar nu was het ok. Alles mocht er nu uit. Moest er nu uit. Focus, afstemmen, bewegen, voelen, organiseren, timing, afstand. Ik hoefde er niet meer aan te denken. Ondanks de spanning liep het nu redelijk vanzelf. Het examen ging erg snel voor mijn gevoel en de opdrachten volgden elkaar in snel tempo op. Één van de laatste opdrachten is het werken met meerdere aanvallers. Toen dat onderdeel begon realiseerde ik me ineens dat het bijna klaar was.

De examencommissie overlegde kort met elkaar en ik werd er naartoe geroepen; geslaagd! Er viel direct een last van me af. Een examen waar ik met hart en ziel voor had getraind en zo naar had toegeleefd. De 4e dan is de laatste graad in Aikido waar je een technisch examen voor doet. Dit was dus mijn laatste Aikido examen, bedacht ik ineens. In 1997 deed ik voor het eerst examen, 6e kyu, en in 2022 voor de 4e dan. Geen Aikido examens meer doen. Dat voelt gek, maar maakt me ook trots over de afgelegde weg en bijbehorende ontwikkeling. Deze 4e dan had ik niet in de laatste paar weken voorbereid. Hier kwamen alle jaren trainen bij elkaar.

Vóór mijn 50e 🙂

Ik kijk terug op een intense periode van persoonlijke groei. Persoonlijke groei door beoefening van deze bijzondere krijgskunst. Jaren lang had ik niet durven denken dat de 4e dan Aikido voor mij zou zijn weggelegd. Dus wel, zolang je maar gewoon blijft doorgaan! Ik heb de randen van mijn comfortzone verkend en ben er bij vlagen ook overheen gegaan. Fysiek en mentaal. Ik trainde de afgelopen periode gelijktijdig voor een stevig BJJ examen én voor dit 4e dan examen. En dat heeft wat gevraagd van mijn wilskracht, discipline en doorzettingsvermogen. Dat gaf soms ongemak, maar het gaf vooral óók groei, voldoening en resultaat. Ik ben nu 49 en riep enkele jaren geleden dat ik graag vóór mijn 50e de 4e dan Aikido én de blauwe band BJJ wilde halen. Dat is gelukt!

En nu?

De voorbije periode is me vooral heel duidelijk geworden dat ik nog onwijs veel te leren heb. En dat ik geniet van het trainen. Ik ben geen natuurtalent en ik moet er in zowel Aikido als BJJ hard voor werken om stapjes vooruit te blijven gaan. Er is nog oneindig veel werk aan de winkel en dus ga ik weer door op mijn pad, waar het me ook gaat brengen. Lekker de mat op en trainen geeft me veel voldoening en richting. En naast trainen blijf ik mezelf ontwikkelen als lesgever. Aikido lesgeven in mijn eigen dojo en bij BJJ geef ik les aan de kindergroepen. Allemaal leuk en leerzaam om te doen. Maar ik wil vooral veel zelf blijven trainen.

Dank!

Ik dank mijn leraren; Mijn Aikidoleraar Chris de Jongh sensei en alle Aikidoka bij S.J.O.K dojo Groningen, waar ik al weer zo’n 10 jaar bij mag trainen en van wie ik nog zoveel hoop te leren. Dankjewel Chris, voor alle persoonlijke aandacht en je toegankelijke, kundige en inspirerende manier van lesgeven! We gaan gewoon weer verder op de ingeslagen weg. Speciale dank aan mijn drie ukes voor het examen, Wian, Jurjen en Robert voor jullie enthousiasme en harde werken voor en tijdens het examen! Ook dank aan mijn eerste Aikidoleraar Paul Janssen sensei en alle Aikidoka van Sho Shin Aikido dojo Amsterdam, waar het voor mij in 1996 allemaal begonnen is. Door jullie ben op dit mooie pad beland en is mijn passie voor Aikido aangewakkerd. Ook dank aan mijn BJJ leraar Raoul Hiwat en al mijn medeleerlingen van Amsterdam BJJ, waar ik ook al weer zo’n zes jaar train. Crosstrainen van twee disciplines is te gek! Dank dat jullie me steeds weer onwijs in de knoop leggen;) Maar vooral voor de nieuwe martiale inzichten naast het Aikido. En dan nog al die andere leraren en mede Aikidoka en BJJ beoefenaars, waar ik zoveel aan te danken heb. Jullie pushen me altijd weer om mezelf te blijven ontwikkelen, als budoka en als mens. En zeker ook dank aan mijn leerlingen bij Aishinkai Aikido voor jullie vertrouwen!

De dojo is een plaats waar iedereen welkom is. Een plaats waar we allemaal op ons eigen tempo en niveau kunnen trainen. Waar we allemaal een keer beginner zijn geweest. Waar mensen elkaar verder helpen. Waar het niet uitmaakt of je heel snel groeit of juist wat langer de tijd nodig hebt. Een plaats waar maatschappelijke status, kleur, afkomst, geloof, overtuiging, gender etc er niet toe doet. In de dojo is iedereen gelijk en zijn er hooguit verschillen in trainingsniveau. Een inspirerende en hoopgevende plek. Je zal hard moeten werken en een krijgskunst is niet makkelijk. Geen kadootjes en ‘shortcuts’ naar snelle resultaten. Maar het is echt onwijs de moeite waard! Loop er eens binnen en start jouw groeiproces met een eerste proefles. Ik vertel je er graag meer over, dus als je er vragen over hebt mag je me altijd benaderen!